Artykuły

Emerytury

Emerytury pomostowe

Pismo

Emerytury

Pismo

Rozporządzenie

Emerytury- wyjaśnienie

 

W związku z zapytaniami o warunki odejścia pracowników kolejowych na emerytury przedstawiam najważniejsze ich zasady.

 

Emerytury z FUS

I

Pracownik kolejowy (za takiego uważa się pracownika, który ma przynajmniej 15 lat pracy na kolei) urodzony do 31 grudnia 1948 roku ma prawo do emerytury tylko w starym systemie a jego wiek emerytalny wynosi dla kobiet 55 lat, dla mężczyzn 60 lat. W stosunku do pracowników zatrudnionych na pojeździe trakcyjnym (wyrokami sądowymi za takich uważa się również maszynistów instruktorów), drużyn konduktorskich, manewrowych lub ustawiaczy obowiązuje na podstawie art. 43 ust. 2 ustawy FUS przelicznik 14 miesięcy za pełny rok zatrudnienia.

II

Pracowników kolejowych urodzonych po 31 grudnia 1948 roku obowiązuje powszechny wiek emerytalny wynoszący dla kobiet i mężczyzn nawet 67 lat a jego wysokość w zależności od daty urodzenia określa art. 24 ustawy FUS.

Dla tych pracowników na podstawie art. 184 ustawy FUS przysługuje prawo do wcześniejszej emerytury w wieku 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn jeżeli spełnili do 1 stycznia 1999 roku następujące warunki:

1. 1)Posiadali okres składkowy i nieskładkowy 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.
2. 2)Posiadali 15 lat zatrudnienia na kolei.
3. 3)Nie przystąpili do otwartego funduszu lub złożyli wniosekwystąpieniu.

Sposób obliczania takiej emerytury określa art. 183 ustawy FUS w zależności od roku nabycia prawa i dla roku 2013 albo 2014 wynosi 20 % liczonej po staremu i 80 % po nowemu.

Po tym terminie wszystkie osoby będą miały prawo do emerytury kapitałowej.

Do ustalenia części emerytury liczonej po staremu uwzględnia się przelicznik z art. 43 ust. 2 ustawy FUS. Niektóre zakłady ZUS (wyjaśnienie Oddziału ZUS we Wrocławiu w załączeniu) uwzględniają ten przelicznik do stażu 20 letniego dla kobiet i 25 letniego dla mężczyzn jak również 15 letniego zatrudnienia na kolei w warunkach do wcześniejszej emerytury.

Pracownicy, którzy przeszli na emeryturę kolejową na podstawie art. 47a ustawy o przedsiębiorstwie państwowym PKP mają prawo wyboru do najbardziej korzystnej opcji ustalenia wysokości emerytury na podstawie nowej ustawy FUS. W zależności od swojego wieku w jakim składają wniosek do ZUS wysokość ich emerytury wzrasta nawet o kilkaset złotych netto.

 

Emerytury pomostowe

I

Spośród pracowników kolejowych urodzonych po 31 grudnia 1948 roku prawo do emerytury pomostowej na podstawie Załącznika nr 2, pkt 5, 6 i 7 w wykazie prac o szczególnym charakterze przysługuje między innymi:

- maszynistom i maszynistom zakładowym, maszynistom instruktorom,

- pomocnikom,

- kierownikom pociągów,

- dyżurnym ruchu pracującym przy ustawianiu drogi przebiegu,

- manewrowym, ustawiaczom i nastawniczym,

- rewidentom taboru.

Art. 4 ustawy określa warunki jakie muszą spełniać pracownicy kolejowi do prawa do emerytury:

1. 1)15 lat pracy na danym stanowisku.
2. 2)Co najmniej wiek wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn.
3. 3)Ma okres składkowy i nieskładkowy 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.
4. 4)Przed 1 stycznia 1999 roku i po 31 grudnia 2008 roku był zatrudniony na danym stanowisku.

II

Art. 9 ustawy daje możliwość przejścia na emeryturę pomostową w wieku co najmniej 50 lat dla kobiet i 55 lat dla mężczyzn jedynie maszyniście jeżeli oprócz warunków z art. 4 ustawy lekarz medycyny pracy wydał orzeczenie o niezdolności do wykonywania prac jako maszynista pojazdów trakcyjnych.

Należy podkreślić, że takie orzeczenie jest honorowane jeżeli zostało wydane podczas zatrudnienia a nie wykonywania prac maszynisty na innej podstawie niż stosunek pracy.

Dla przypomnienia na podstawie Załącznika nr 9 ust. 5 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury (w załączeniu) pracodawca jest zobowiązany skierować pracownika na badania kontrolne przed rozwiązaniem stosunku pracy z pracownikiem (maszynista) lub gdy maszynista przechodzi na inne stanowisko.

III

Zgodnie z art. 49 ustawy prawo do emerytury pomostowej mają również osoby, które nie pracowały w warunkach o szczególnym charakterze po 31 grudnia 2008 roku ale do tego dnia spełniły warunek z art. 4 lub z art. 9 ustawy, przykład:

- maszynista po 27 latach pracy, w tym 20 latach na stanowisku maszynisty, po otrzymaniu orzeczenia lekarskiego przeszedł na rentę w 1997 roku i po osiągnięciu 55 lat nabył prawo do emerytury pomostowej,

- maszynista po 29 latach pracy w tym 16 latach na stanowisku maszynisty zatrudnił się poza PKP i po osiągnięciu 60 lat nabył (nabędzie) prawo do emerytury pomostowej.

W kilku przypadkach zakład ZUS odmówił prawa do emerytury pomostowej osobie w wieku 55 60 lat bez wymaganego orzeczenia lekarza medycyny pracy jednak sąd uwzględnił orzeczenie orzecznika ZUS o całkowitej niezdolności do pracy.

III

Osoba pobierająca emeryturę pomostowej traci do niej prawo osiągając wiek emerytalny ustalony na podstawie art. 24 ustawy FUS nabywając równocześnie prawo do emerytury na podstawie ustawy FUS.

Osoba pobierająca emeryturę pomostową ma prawo wyboru świadczenia korzystniejszego, jeżeli na podstawie ustawy FUS ma prawo do innego świadczenia (renta, wcześniejsza emerytura).

Osoba pobierająca emeryturę pomostową (kapitałowa) przy przejściu na emeryturę wcześniejszą (jedna z opcji ustalania wysokości to kapitałowa) może brać pod uwagę sposób jej ustalania. Wysokość emerytury jest wprost proporcjonalna do zgromadzonego zwaloryzowanego kapitału oraz kapitału początkowego i odwrotnie proporcjonalna do średniego dalszego życia w miesiącach. W przypadku odejścia na emeryturę pomostową w wieku niższym jak 60 lat jej wysokość ustala się dla wieku 60 lat. Według danych GUS obecnie wynosi około 250 miesięcy.

Emerytury pomostowe będą obowiązywały do około 2042 roku do czasu kiedy na świadczenia przejdą wszyscy uprawnieni pracownicy zatrudnieni do 31 grudnia 1998 roku.

 

                                                                           Grzegorz Siódmak