Zmiana godziny rozpoczynania pracy

Odpowiada: Dorota Kriger

Mój pracodawca ustanie poinformował mnie o zmianie godziny rozpoczynania pracy z 8.00 na 9.00. Jest to dla mnie niekorzystne ze względu na dojazdy do miejsca pracy. Czy pracodawca ma prawo zmienić godzinę w ten sposób?

Zmiana dotycząca rozkładu czasu pracy, w tym godzin jej wykonywania, nie może być wprowadzona w formie ustnej. Jest to zmiana organizacyjna i wynika z potrzeb pracodawcy, a forma jej wprowadzenia uzależniona jest od tego, w jaki sposób system i rozkład czasu pracy został wcześniej ustanowiony w zakładzie pracy. Zgodnie z art. 150 § 1 Kodeksu pracy (K.p.): „systemy i rozkłady czasu pracy oraz przyjęte okresy rozliczeniowe czasu pracy ustala się w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy albo w obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy [...]”. Rozkład czasu pracy należy rozumieć jako harmonogramy pracy poszczególnych osób, służy do ustalenia dni pracy i dni wolnych od pracy poszczególnych pracowników, a także godzin ich pracy – czyli określa rozpoczęcie i zakończenie pracy oraz liczbę godzin do przepracowania w dniu roboczym. 

Jeśli zatem w regulaminie (lub innym dokumencie) wskazano 8.00 jako godzinę rozpoczynania pracy, to zmiana tej godziny powinna być wprowadzona poprzez dokonanie odpowiedniej zmiany w regulaminie, w takim przypadku zmiana wejdzie w życie po 2 tygodniach od przedstawienia jej pracownikom do wiadomości (art. 1043 § 1 K.p.). 

Jeśli zaś rozkład czasu pracy pracownika został określony nie w regulaminie, ale w umowie o pracę, to jego zmiana wymaga porozumienia zmieniającego lub wypowiedzenia warunków pracy (art. 42 § 1 K.p.), co oznacza, że na taką zmianę pracownik powinien wyrazić zgodę. W przypadku braku zgody umowa o pracę ulegnie rozwiązaniu z upływem okresu dokonanego wypowiedzenia (art. 42 § 3 K.p.). Oprócz zapisu na temat rozkładu czasu pracy w umowie, informacja taka może się pojawić w informacji dla pracownika o warunkach zatrudnienia i organizacji pracy, która obejmuje dane dotyczące m.in. obowiązującej dobowej i tygodniowej normy czasu pracy. Obowiązek sporządzenia dla pracownika pisemnej informacji określa art. 29 § 3 K.p., informacja taka musi być przedstawiona pracownikowi w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy o pracę lub w ciągu 1 miesiąca od dnia wejścia w życie nowych warunków zatrudnienia.

Podsumowując, ustne poinformowanie pracownika o zmienionej godzinie rozpoczynania i kończenia przez niego pracy jest niezgodne z przepisami. Pracodawca powinien wprowadzić zmianę w trybie przewidzianym przez K.p., a wybór trybu uzależniony jest od tego, w jaki sposób pracodawca wprowadził dotychczas obowiązujący pracownika rozkład czasu pracy w zakładzie.

 Warto wiedzieć, że zgodnie z art. 142. K.p.: „na pisemny wniosek pracownika pracodawca może ustalić indywidualny rozkład jego czasu pracy w ramach systemu czasu pracy, którym pracownik jest objęty”. Pracodawca jednak nie jest związany wnioskiem pracownika w tej sprawie, zgoda na indywidualny rozkład czasu pracy zależna jest od dobrej woli pracodawcy oraz możliwości pracy w innym rozkładzie w zakładzie pracy.