Pracodawcy chcą zmian prawa pracy; związkowcy: ludzie będą emigrować

In­dy­wi­du­al­ny czas pracy, umowy na okres trwa­nia pro­jek­tu, jed­no­li­ty sys­tem eme­ry­tal­ny dla wszyst­kich grup za­wo­do­wych - to pro­po­zy­cje pra­co­daw­ców. To nie zwięk­szy po­czu­cia bez­pie­czeń­stwa i sta­bil­no­ści, więc lu­dzie nadal będą emi­gro­wać - ko­men­tu­ją związ­kow­cy.

Foto: Shutterstock

Re­ko­men­da­cje przy­go­to­wa­ne przez eks­per­tów m.in. Kon­fe­de­ra­cji Le­wia­tan pod kie­run­kiem prof. Je­rze­go Hau­sne­ra z Rady Po­li­ty­ki Pie­nięż­nej za­war­to w ra­por­cie "Kon­ku­ren­cyj­na Pol­ska: jak awan­so­wać w świa­to­wej lidze go­spo­dar­czej?". Ich re­ali­za­cja ma być re­cep­tą na unik­nię­cie przez nasz kraj "pu­łap­ki śred­nie­go do­cho­du".

"Te pro­po­zy­cje idą dalej w kie­run­ku uela­stycz­nia­nia rynku pracy, a to, obok za­rob­ków, głów­na przy­czy­na emi­gra­cji" - po­wie­dział PAP rzecz­nik "S" Marek Le­wan­dow­ski. Jego zda­niem "w Pol­sce na­le­ży ob­ni­żać po­dat­ki, zno­sić ba­rie­ry dla pra­co­daw­ców, wal­czyć z ko­rup­cją i uzdro­wić wy­miar spra­wie­dli­wo­ści. Co do rynku pracy na­le­ży stwier­dzić, że ela­stycz­ność za­brnę­ła zbyt da­le­ko i na­le­ży przy­wró­cić roz­wią­za­nia sprzed ostat­niej no­we­li­za­cji i ogra­ni­czyć sto­so­wa­nie umów śmie­cio­wych".

W ra­por­cie pra­co­daw­ców za­pro­po­no­wa­no nowe kom­plek­so­we usta­wo­daw­stwo dot. pracy. Za­re­ko­men­do­wa­no m.in. wpro­wa­dze­nie no­we­go typu umowy o pracę - umowy pro­jek­to­wej, za­wie­ra­nej na czas trwa­nia pro­jek­tu, z nie­li­mi­to­wa­ną przez prawo dłu­go­ścią jej trwa­nia, z praw­ną moż­li­wo­ścią jej wcze­śniej­sze­go roz­wią­za­nia i z za­cho­wa­niem dwu­ty­go­dnio­we­go okre­su wy­po­wie­dze­nia. "Taka umowa by­ła­by al­ter­na­ty­wą dla umowy na czas wy­ko­na­nia okre­ślo­nej pracy, która w prak­ty­ce nie jest sto­so­wa­na z uwagi na brak praw­nej moż­li­wo­ści wcze­śniej­sze­go wy­po­wie­dze­nia" - uza­sad­nio­no.

W oce­nie So­li­dar­no­ści pro­po­zy­cja ta "jest nie­zgod­na z dy­rek­ty­wą KE o cza­sie pracy, która po skar­dze So­li­dar­no­ści na­ka­za­ła Pol­sce zmia­ny w ko­dek­sie, m.in. dot. okre­su wy­po­wie­dze­nia, który zda­niem KE po­wi­nien być za­leż­ny do dłu­go­ści trwa­nia umowy, a nie formy jej za­war­cia; tu się pro­po­nu­je wy­po­wie­dze­nie dwu­ty­go­dnio­we, choć umowa może trwać wiele lat".

Ko­lej­nym po­my­słem za­war­tym w ra­por­cie jest wpro­wa­dze­nie in­dy­wi­du­al­ne­go roz­kła­du czasu pracy dla pra­cow­ni­ka. Sys­tem ten prze­wi­dy­wał­by różne go­dzi­ny roz­po­czy­na­nia i koń­cze­nia pracy oraz obo­wią­zek za­cho­wa­nia przez pra­cow­ni­ka prawa do 11-go­dzin­ne­go do­bo­we­go od­po­czyn­ku.

"In­dy­wi­du­al­ny czas pracy - szcze­gól­nie po ostat­nich zmia­nach w Ko­dek­sie pracy - już dzi­siaj można wpro­wa­dzać (np. nie­nor­mo­wa­ny czas pracy, dzie­lo­na doba pra­cow­ni­cza), a takie roz­wią­za­nie nie­sie za­gro­że­nie, że pra­cow­ni­cy przy sła­bo­ści na­sze­go rynku i wy­so­kim bez­ro­bo­ciu mogą być do tego zmu­sza­ni" - sko­men­to­wa­ła "S". Po­nad­to - wska­za­ła - "je­ste­śmy za bied­ni, aby sto­ło­wać się poza domem, przed­szko­la i świe­tli­ce szkol­ne nie są tak długo otwar­te, aby­śmy mogli spę­dzać tyle czasu poza domem itd.".

W ra­por­cie za­pro­po­no­wa­no też ujed­no­li­ce­nie sys­te­mu eme­ry­tal­ne­go dla wszyst­kich grup za­wo­do­wych. Zda­niem "S" nie można mówić o "jed­no­li­tym sys­te­mie eme­ry­tal­nym dla wszyst­kich grup za­wo­do­wych, gdy grupy te jed­no­li­te nie są". "Sys­tem eme­ry­tal­ny musi uwzględ­niać róż­ni­ce. Pro­blem nie jest zresz­tą w tych róż­ni­cach, tylko w źró­dle ich fi­nan­so­wa­nia. Roz­ma­wiaj­my, jak fi­nan­so­wać wcze­śniej­sze eme­ry­tu­ry gór­ni­ków, po­li­cjan­tów czy stra­ża­ków, a nie jak po­zba­wić ludzi znisz­czo­nych przez nad­ludz­ko cięż­ką i nie­bez­piecz­ną pracę moż­li­wo­ści do­ży­cia do eme­ry­tu­ry" - pod­kre­ślił rzecz­nik związ­ku.

Zda­niem pra­co­daw­ców, no­wych roz­wią­zań lub mo­dy­fi­ka­cji wy­ma­ga­ją także m.in. kwe­stie ogra­ni­cze­nia kosz­tów pracy z ty­tu­łu zwol­nień i przy­wi­le­jów cho­ro­bo­wych.

Dla "S" ten po­stu­lat to "zu­peł­ne ku­rio­zum". "To nie żadne przy­wi­le­je, tylko sku­tek ubez­pie­czeń, za które płaci też i pra­cow­nik" - pod­kre­ślił Le­wan­dow­ski.

"Bio­rąc pod uwagę prze­wi­dy­wa­ne sta­rze­nie się spo­łe­czeń­stwa, na­glą­ca staje się kwe­stia roz­bu­do­wy usług opie­ki dłu­go­ter­mi­no­wej nad oso­ba­mi star­szy­mi. W Pol­sce opie­kę nad nimi spra­wu­ją naj­czę­ściej człon­ko­wie ich ro­dzin (przede wszyst­kim ko­bie­ty), co prze­kła­da się na spa­dek ich ak­tyw­no­ści za­wo­do­wej. Oprócz roz­bu­do­wy obec­nej bazy ośrod­ków dzien­nej i ca­ło­do­bo­wej opie­ki, ko­niecz­ne jest zwięk­sze­nie licz­by le­ka­rzy spe­cja­li­za­cji ge­ria­trycz­nej" - za­re­ko­men­do­wa­li pra­co­daw­cy. Opo­wie­dzie­li się także za moż­li­wo­ścią za­mia­ny - na wnio­sek pra­cow­ni­ka - urlo­pu wy­cho­waw­cze­go na za­trud­nie­nie w for­mie te­le­pra­cy.

We­dług eks­per­tów warto by­ło­by też roz­wa­żyć moż­li­wość uzy­ski­wa­nia wspar­cia fi­nan­so­we­go od pań­stwa dla osób de­cy­du­ją­cych się na re­zy­gna­cję z pracy i opie­kę nad osobą star­szą. Na­le­ży za­sta­no­wić się rów­nież nad stwo­rze­niem od­ręb­ne­go sys­te­mu ubez­pie­czeń, obej­mu­ją­cym ry­zy­ko opie­ki dłu­go­ter­mi­no­wej.

W ra­por­cie zwró­co­no jed­no­cze­śnie uwagę na utrzy­mu­ją­ce się w na­szym kraju wy­so­kie bez­ro­bo­cie struk­tu­ral­ne, które do­pro­wa­dzi­ło do zna­czą­cej emi­gra­cji za­rob­ko­wej.

Zda­niem au­to­rów re­ko­men­da­cji "zwięk­sze­niu efek­tyw­no­ści rynku pracy bę­dzie sprzy­ja­ła po­li­ty­ka stwa­rza­ją­ca bodź­ce do po­wro­tu Po­la­ków, któ­rzy wy­emi­gro­wa­li po 2004 r. oraz po­li­ty­ka kon­tro­lo­wa­nej i se­lek­tyw­nie ad­re­so­wa­nej imi­gra­cji". "Pol­ska po­win­na przy­jąć w per­spek­ty­wie do 2060 r. kilka mi­lio­nów imi­gran­tów, głów­nie z bli­skich nam kul­tu­ro­wo wschod­nich kra­jów. Za­cząć trze­ba od zaraz, sta­ra­jąc się przy­cią­gać do na­szych uczel­ni jak naj­wię­cej stu­den­tów za­gra­nicz­nych, przy­zna­jąc au­to­ma­tycz­nie karty po­by­tu ab­sol­wen­tom i two­rząc przej­rzy­stą per­spek­ty­wę uzy­ska­nia pol­skie­go oby­wa­tel­stwa" - do­da­no.

Eko­no­mi­ści po­stu­lu­ją po­nad­to po­li­ty­kę pro­ro­dzin­ną po­le­ga­ją­cą na ogra­ni­cze­niu ulg po­dat­ko­wych tylko do ro­dzin i osób sa­mot­nie wy­cho­wu­ją­cych mi­ni­mum trój­kę dzie­ci i wpro­wa­dze­nie ogól­no­pol­skiej Karty Dużej Ro­dzi­ny, da­ją­cej przy­wi­le­je fi­nan­so­we, w tym m.in. zniż­ki na trans­port pu­blicz­ny czy PKP.